آمریکا؛ ظهور یک دولت تجاری!

مدل دولت-تجاری که در گروه ترامپ نمود پیدا کرده، چیزی بیش از یک فانتزی است. جریان‌های فکری بسیار واقعی در حال شکل‌گیری‌اند که هدفشان حذف دموکراسی‌ها و ایجاد جزایری از دولت‌های تجاری است که از مرزهای جغرافیایی سنتی دولت‌ملت‌ها رها شده‌اند.
امروز، دولت ترامپ در تلاش است تا ایالات متحده را به «آمریکا، شرکت سهامی» تبدیل کند. در این جهان دزدسالاری، مفهوم حاکمیت ملی جای خود را به کالایی‌سازی ثروت ملی می‌دهد. 

«آن اپلبام» در کتاب مهم خود «خودکامگی، شرکت سهامی» (۲۰۲۴)، این مدل از دولت-تجاری را معرفی کرده است. اپلبام در این کتاب بر پویایی‌های دزدسالارانه («دولت‌هایی که توسط دزدان اداره می‌شوند») تمرکز دارد؛ جایی که رهبران، ثروت را از طریق اختلاس، رشوه‌خواری یا اشکال دیگر فساد انباشته می‌کنند، آن هم اغلب به بهای نابودی جامعه‌ای که بر آن حکومت می‌کنند.

اپلبام روسیه را نمونه‌ای بارز از یک دزدسالاری به تصویر می‌کشد؛ یک دولت مافیایی که برای ثروتمند کردن رهبرانش ساخته و مدیریت شده است. 
تفاوت میان دزدسالاری و خودکامگی در میزان فساد نخبگان حاکم است. هرچه فساد نخبگان بیشتر باشد، احتمال این‌که خودکامگان، دزدسالار باشند، بیشتر است. 

نمونه دیگری از تفکر تجاری «آمریکا، شرکت سهامی» را می‌توان در راه‌حل غیرواقعی ترامپ برای مناقشه مرگبار اسرائیل و فلسطین دید. ترامپ پیشنهاد کرده که ایالات متحده، به‌واسطه نوعی اختیار نامعلوم، مالکیت خط ساحلی غزه را در اختیار بگیرد و آن را به «ریویرای خاورمیانه» تبدیل کند. این واقعیت که بیش از دو میلیون فلسطینی، غزه را خانه خود می‌دانند، او را آشفته نمی‌کند. از نگاه ترامپ، فلسطینی‌های دلتنگ خانه‌شان، صرفاً یک مانع تجاری مزاحم هستند که باید به کشورهای همسایه منتقل شوند؛ دور از چشم و دور از ذهن یک مجموعه تفریحی گران‌قیمت مدیترانه‌ای در غزه. 

نمونه‌های متعددی از برنامه ترامپ برای ایجاد یک دولت تجاری وجود دارد: 
- ترامپ می‌خواهد کنترل کانادا، گرینلند، پاناما (همچنین اوکراین و غزه) را در اختیار بگیرد، چراکه همگی از نظر تجاری برای یک دولت تجاری آمریکایی ارزشمند هستند. 
- همان‌طور که گفته شد، اعضای تیم ترامپ در عربستان سعودی با روسیه مذاکره می‌کنند تا بدون حضور اوکراین، اروپا یا ناتو، غنایم اوکراین را میان خود تقسیم کنند. 

متن کامل را در شماره ۲ فصلنامه «گام سوم» بخوانید.