نویسنده:         مترجم:         ۲۵ خرداد ۱۴۰۴

اقتصاد اعتیاد

ارزشمندترین منبع در جهان نه داده است، نه پردازشگرهای رایانه‌ای، نه نفت، و نه فلزات کمیاب؛ بلکه «دوپا» (دوپامین) است، همان سوختی که اقتصاد اعتیاد را به حرکت درمی‌آورد و بزرگ‌ترین شرکت‌های تاریخ را شکل داده است. اعتیاد همیشه بخشی از سرمایه‌داری بوده است، هیچ نیرویی به اندازه میل و اشتیاق، نمی‌تواند تقاضا ایجاد کند و حاشیه سودهای غیرمنطقی را حفظ کند.

در طول تاریخ، ارزشمندترین شرکت‌ها، دوپامین را به مصرف تبدیل کرده‌اند. در صد سال گذشته، ۱۵ مورد از ۳۰ شرکت برتر از نظر بازدهی مرکب سرمایه، از ارکان اقتصاد اعتیاد بوده‌اند. شرکت‌های برتر در این حوزه عمدتاً در صنایع دخانیات، صنایع غذایی، داروسازی و خرده‌فروشی  فعال بوده‌اند که هم مواد اعتیادآور را عرضه کرده‌اند و هم درمان‌های آن را.

شرکت‌های غذایی محصولات فرآوری‌شده را نه برای تأمین نیازهای تغذیه‌ای، بلکه برای رسیدن به «نقطه سرخوشی» طراحی می‌کنند، ترکیب دقیقی از شوری، شیرینی و دیگر طعم‌ها که محصولشان را خوشمزه می‌کند، اما نه آن‌قدر که مصرف‌کننده پس از یک وعده کوچک احساس سیری کند. به بیان دیگر، این غذاها طوری مهندسی شده‌اند که افراد را به مصرف بیشتر سوق دهند، نه تغذیه بهتر.

قبلاً گوشی تلفن ثابت را برمی‌داشتیم تا با کسی تماس بگیریم و ارتباطی واقعی برقرار کنیم. اما حالا که همه تلفن همراه دارند، ۷۰ درصد کمتر از ده سال پیش با دوستان خود وقت می‌گذرانیم. ما به گوشی‌هایمان معتاد شده‌ایم، و حتی زمانی که خودمان به دنبال آن نیستیم، گوشی‌هایمان ما را پیدا می‌کنند، یک فرد بزرگسال به‌طور میانگین روزانه ۴۶ بار و یک نوجوان ۲۳۷ بار نوتیفیکیشن دریافت می‌کند.